17-jarigen krijgen dienstplichtbrief met enquête, wat betekent dat?
In dit artikel:
Vanaf dinsdag ontvangen Nederlandse jongeren van 17 jaar en ouder opnieuw een dienstplichtbrief van Defensie — het is de tweede verzending dit jaar. Het gaat niet om een oproep om te gaan vechten: de brief bevestigt alleen dat iemand dienstplichtig is, maar Nederland kent momenteel geen actieve oproepdienst. Bijgevoegd zit nu voor het eerst een vragenlijst waarin ongeveer 2,3 miljoen jongeren en jongvolwassenen kunnen aangeven hoe zij tegenover werken bij Defensie staan.
Het doel is tweeledig: peilen hoe jongeren denken over een loopbaan bij de krijgsmacht en potentiële kandidaten interesseren voor uiteenlopende trajecten. Defensie wil jongeren wijzen op mogelijkheden zoals fulltime dienst, een ‘dienjaar’ van één jaar om de organisatie te leren kennen, reservist-schap voor naast studie of werk, en leerwerktrajecten via het Defensity College (waar onder meer een militaire basisopleiding en deels betaald werk gecombineerd worden). Wie interesse aangeeft, moet later nog een medische en fysieke keuring doorlopen.
De stap is ingegeven door jarenlange personeelstekorten: begin vorig jaar lagen er meer dan 10.000 vacatures, inmiddels zijn daarvan ruim 2.000 ingevuld, maar het korps telt nog steeds alleen ongeveer 79.323 medewerkers. Defensie streeft naar 100.000 medewerkers en overweegt op termijn zelfs te verdubbelen naar circa 200.000.
De enquête is vrijwillig, maar Defensie onderzoekt of zo’n vragenlijst in de toekomst eventueel verplicht kan worden om sneller personeel inzetbaar te hebben bij crises. Dat idee en de aanpak stuiten op kritiek: antimilitaristen noemen de brief een verkapte wervingsfolder en een extern onderzoeksbureau (AEF) waarschuwde dat verplichte deelname mogelijk botst met privacywetgeving (AVG) en internationale regels, zoals afspraken rond kindsoldaten. Omdat de privacyregels zenden aan 17‑jarigen beperken, verspreelt Defensie de vragenlijst via de bestaande dienstplichtbrief in plaats van rechtstreeks.
Kortom: jongeren krijgen informatie en een vrijwillige enquête om interesse voor Defensie te tonen; er is geen directe oproep tot dienst, maar het initiatief komt voort uit urgente wervingsdoelen en leidt tot juridische en maatschappelijke discussie.