'Ben politieke spelletje spuugzat': dit waren de hoogtepunten van het NOS-slotdebat
In dit artikel:
Het slotdebat van de NOS gisteravond werd de laatste kans voor partijleiders om kiezers te overtuigen, met scherpe aanvallen en inhoudelijke botsingen over coalitiekeuzes, migratie, Groningen en online verdachtmakingen. Vandaag stemmen Nederlanders voor de Tweede Kamer; het is de negende keer deze eeuw dat dat gebeurt.
CDA-leider Henri Bontenbal beschuldigde VVD-coryfee Dilan Yeşilgöz van spelletjes en verwijt haar partij eerder het kabinet te hebben laten vallen, waardoor ruimte ontstond voor Geert Wilders en politieke onrust. Yeşilgöz hield vol dat kiezers moeten kunnen kiezen tussen een links of een centrumrechts kabinet. Bontenbal kritiseerde ook GroenLinks-PvdA omdat die volgens hem de afgelopen jaren wel kritiek leverde maar te weinig samenwerking en alternatieven aanbracht; GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans reageerde door te wijzen op eerdere onderwijsafspraken waarbij het CDA mede akkoord ging om bezuinigingen te beperken.
Migratie en asiel domineerden een deel van het debat. Wilders waarschuwde dat D66 de opvang zou laten exploderen; D66-leider Rob Jetten noemde dat een angstverhaal en hield Wilders verantwoordelijk omdat de PVV, ondanks grote zetelaantallen en zelfs een eigen minister, geen wet door de Kamer kreeg. BBB-leider Caroline van der Plas viel Wilders aan over het vroegere vertrek van de PVV uit het kabinet en waarschuwde dat strikte grensmaatregelen arbeidskrachten in zorg, bouw en logistiek zouden wegnemen. Jetten voegde toe dat bezuinigingen op de asielketen hebben geleid tot hoge kosten voor opvang in hotels en cruiseschepen.
Over Groningen leidde JA21’s Joost Eerdmans het pleidooi om de gaswinning te hervatten met compensatie en herstel voor gedupeerden; tegenstanders zoals Jetten en NSC’s Eddy van Hijum wezen erop dat hernieuwd boren het vertrouwen van Groningers zou schaden en dat alternatieven zoals wind op zee en kernenergie mogelijk zijn.
Tenslotte escaleerde een discussie over door AI gemaakte afbeeldingen die volgens Timmermans tot demonisering en zelfs doodsbedreigingen hebben geleid. Hij beschuldigde twee PVV-Kamerleden van het verspreiden van die beelden en waarschuwde dat zulke polarisering het land verzwakt — een beladen verwijzing gezien de politieke moord op Pim Fortuyn.
Deelnemers probeerden nog eenmaal kiezers te winnen; morgen zal blijken welke lijnen het meest aanslaan.