Gemeenten worstelen met opvang voor overlastgevers: buurtbewoners zijn niet blij

In dit artikel:

Gemeenten zoeken steeds vaker naar speciale woonplekken voor mensen die in gewone wijken herhaaldelijk overlast veroorzaken; een veelgebruikt model zijn de zogenaamde Skaeve Huse, oorspronkelijke Deense ‘scheve huisjes’ aan de rand van steden en dorpen met begeleiding en toezicht overdag. De doelgroep bestaat vaak uit mensen met verslaving, psychische problemen of verzamelwoede die langdurig conflicten hebben met buren en woningcorporaties. In een prikkelarme omgeving kunnen zij tot rust komen en worden escalaties voorkomen, zo blijkt onder meer uit ervaringen in Utrecht-Leidsche Rijn.

In Nederland zijn echter nog maar zo’n honderd van deze woningen gerealiseerd, terwijl de Nederlandse GGZ stelt dat er eigenlijk duizenden nodig zijn; op het huidige tempo duurt dat generaties. Zeker 23 gemeenten werken aan plannen, maar bijna overal stuiten die op ‘niet in mijn achtertuin’-reacties. In Amersfoort roept plaatsing aan de rand van Vathorst verzet op uit vrees voor onveiligheid en verlies van groen. De gemeente zegt streng te selecteren en zowel bewoners- als omgevingsveiligheid serieus te nemen.

De angst is deels versterkt door een incident in Heerlen vorig jaar, waarin een hulpverlener werd gedood — een uitzonderlijk geval, volgens hulporganisaties. Evaluaties tonen doorgaans weinig extra overlast en betere stabiliteit bij bewoners. De Tweede Kamer pleitte afgelopen zomer voor landelijke coördinatie, maar dat voorstel ligt stil; voorlopig moeten gemeenten zelf oplossingen zoeken.