Het jaar van Marco Kroon: 'Ik ben niet perfect, maar wel altijd eerlijk geweest'

In dit artikel:

Marco Kroon — majoor, veteraan en drager van de Militaire Willems‑Orde — blikt in Metro terug op zijn leven: van een jeugd die al door militaire verhalen werd bepaald tot jaren van actieve uitzendingen, persoonlijke crises en uiteindelijk werk als vertrouwenspersoon voor veteranen. Het interview opent Metro’s eindejaarsreeks Het Jaar Van (2025) en verschijnt kort na het veelbesproken incident tijdens de 5 mei‑herdenking in Wageningen, waar Kroon een actievoerder weghaalde vlakbij minister Ruben Brekelmans omdat hij een mogelijk gevaarlijke situatie vermoedde.

Opgroeien met het leger als doel
Kroon beschrijft zichzelf als een jongen die vanaf jonge leeftijd gefascineerd was door militaire cultuur: discipline, kameraadschap en het werken in het collectief. Opgegroeid in een Brabants arbeidersgezin vond hij in Defensie een plek die hem houvast gaf en richting bood. Het militaire bestaan gaf hem de mogelijkheid grenzen te testen en zichzelf te leren kennen door intensieve opleidingen en missies.

Uitzendingen en littekens
Zijn eerste uitzending was in 1991 naar Irak; latere missies, vooral in Afghanistan, lieten diepe sporen na. Kroon vertelt over confrontaties met dood en verlies, over situaties waarin beslissingen binnen seconden levens bepaalden, en over lichamelijke ontberingen die nauwelijks zichtbaar zijn. Een traumatische gevangenschap en seksueel geweld in Afghanistan brak hem aanvankelijk, iets wat hij lange tijd niet kon benoemen. Dat trauma heeft langdurige mentale littekens nagelaten, maar leidde er ook toe dat hij uiteindelijk open is gaan spreken over PTSS en herstel.

Beeld van PTSS en herstel
Voor Kroon is PTSS niet alleen een label, maar te vergelijken met een zware burn‑out: geen schande, maar een ernstige aanwijzing dat iemand te lang sterk geweest is. Hij pleit voor meer openheid binnen Defensie en voor vroege signalering van stress en onmacht om langdurige problematiek te voorkomen. Tegelijk relativeert hij: de meeste veteranen komen sterker uit uitzendingen; volgens hem ervaart ongeveer 10 procent problemen en zo’n 3 procent blijvende klachten. Zijn eigen verwerking gaf hem volgens eigen zeggen meer milde oordelen en veerkracht.

Privéleven en confrontatie met fouten
Zijn echtgenote Mirjam speelde een centrale rol in zijn herstel. Kroon erkent periodes van kort lontje, overmatig alcoholgebruik en moeizame vaderschapsmomenten, maar noemt eerlijkheid richting zijn kinderen belangrijker dan perfectie. Hij is open over misstappen, onder meer de zogenoemde Carnavalszaak in 2019: een arrestatie tijdens carnaval, verdenking van een kopstoot naar een agent en een publieke lezing dat hij drugstest positief had. Kroon stelt dat hij niks had gebruikt, voelde zich door lekken en voorbarige berichtgeving beschadigd en liet uit voorzorg een haaranalyse in Frankrijk doen die zijn onschuld aantoonde. De onverwachte schorsing door toenmalig minister Bijleveld en de reputatieschade hebben volgens hem veel pijn gedaan, ook al werd hij later vrijgesproken van de zwaardere aantijgingen.

5 mei‑ingrijpen en publieke reacties
Tijdens de 5 mei‑herdenking trad Kroon snel op toen een persoon over de afzetting klom en richting de minister liep met iets in de handen. Hij zegt instinctief gehandeld te hebben: risicoanalyses en handelen onder tijdsdruk zijn ingebakken als oud‑militair. De meningen over zijn ingreep waren verdeeld; sommige toeschouwers steunden hem, anderen bekritiseerden de actie. Kroon benadrukt dat hij niet uit heroïek handelde maar uit verantwoordelijkheid.

Boek Paraat en pleidooi voor crisisbewustzijn
Zijn recente boek Paraat wil Nederlanders wakker schudden over kwetsbaarheid en voorzorg. Kroon waarschuwt dat de veronderstelling dat de overheid altijd klaarstaat misleidend is en pleit voor individuele en collectieve voorbereiding op crises. Naast een mentale oproep geeft hij praktische militaire inzichten voor burgers, met het doel veerkracht en wederzijdse zorg te vergroten.

Visie op Defensie en vrouwen in uniform
Kroon juicht de recente inzet om meer personeel — mannen en vrouwen — te werven toe en benadrukt dat kwaliteit en standaard belangrijker zijn dan geslacht. Vrouwen brengen volgens hem vaak communicatieve rust en andere vaardigheden die teams versterken; fysieke eisen moeten wel objectief blijven. Hij verzet zich tegen het verlagen van standaarden, maar ondersteunt volledig gelijke kansen op basis van prestaties.

Werk als vertrouwenspersoon voor veteranen
Het meest betekenisvolle werk noemt Kroon zijn rol als vertrouwenspersoon: gesprekken met oud‑strijders maken gebruik van zijn ervaringskennis en geven vaak snel effect. Hij ziet veteranen als loyale, betrokken mensen die soms met schuldgevoel en eenzaamheid worstelen en pleit voor laagdrempelige steun buiten formele therapie. Kroon stelt dat zijn directe, soms confronterende aanpak vaak net dat verschil maakt waar veteranen baat bij hebben.

Ridderschap en identiteit
De toekenning van de Militaire Willems‑Orde in 2009 — de hoogste Nederlandse militaire onderscheiding — noemt Kroon levensreddend omdat het hem verantwoordelijkheid en een kader gaf tijdens moeilijke periodes. Hij ziet de onderscheiding vooral als eerbetoon aan kameraden en voelt zich niet gediend van een gepolijst imago; hij wil herinnerd worden als oprecht, iemand die fouten maakte maar steeds weer opstond.

Al met al schetst het interview een man die gevormd is door strijd en kameraadschap, die littekens draagt maar ook inzet voor anderen, en die zijn directe aard en verantwoordelijkheid ziet als leidraad in werk en publieke optredens.