Het wegvallen van energietoeslag hakt erin: armoede stijgt weer in Nederland (vooral onder deze groep)

In dit artikel:

Nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten zien dat het aantal mensen in armoede in Nederland voor het eerst in vijf jaar weer is toegenomen. Uit de herziene berekeningsmethode die eind vorig jaar is ingevoerd blijkt dat vorig jaar ruim een half miljoen mensen rond of onder de armoedegrens leefden. De belangrijkste oorzaak is het wegvallen van de landelijke energietoeslag in 2024; die eenmalige ondersteuning had eerdere jaren veel huishoudens uit de grootste financiële problemen gehouden.

Naast het verdwijnen van de energietoeslag speelden eerdere maatregelen mee in de eerdere daling van armoede: de minimumloonverhoging in 2023, lage huren voor bijna 600.000 huishoudens en tijdelijke coronasteun. Omdat de energierekening weer zwaarder drukt, meldden veel getroffen huishoudens zich bij het Tijdelijk Noodfonds Energie — een fonds dat laaginkomens met hoge energiekosten helpt, maar dat is op dit moment gesloten.

Wie in armoede leeft? De grootste groep bestaat uit mensen met inkomen uit werk: 48 procent had vorig jaar arbeid als inkomensbron, terwijl 29 procent een bijstandsuitkering ontving. Werkenden in armoede zijn vaak zelfstandigen met een slecht jaar of mensen in loondienst met te weinig uren om boven de grens uit te komen.

De armoede heeft ook duidelijke gezondheids- en levensverwachtingseffecten: bijna vier op de tien arme mensen beoordelen hun gezondheid als slecht, ze hebben vaker langdurige beperkingen en de levensverwachting ligt significant lager (ongeveer negen jaar korter voor mannen en zeven jaar voor vrouwen). Rond de 100.000 kinderen groeien in armoede op.

Vooruitkijkend verwacht het Centraal Planbureau dat de armoede in 2025–2026 kan dalen naar onder de 3 procent, maar het CBS is terughoudender: herstel hangt sterk af van de krapte op de arbeidsmarkt en toekomstige beleidskeuzes.