Niet genoeg opvangplekken voor slachtoffers van huiselijk geweld, vrouwen moeten soms later vluchten
In dit artikel:
Nederland heeft een tekort van circa 800 opvangplaatsen voor slachtoffers van huiselijk geweld: er zijn 1.024 plekken terwijl volgens het Verdrag van Istanbul ongeveer 1 plek per 10.000 inwoners nodig is (ongeveer 1.800 plekken). Dit blijkt uit de Monitor Veilige Opvang 2022–2023 van Valente en de VNG en uit gesprekken met hulporganisaties door NU.nl.
Door het tekort staan opvanglocaties structureel vol; in 40 procent van de gemeenten bestaat een wachtlijst. Hulpverleners moeten soms vrouwen vragen om nog een dag te wachten met weggaan, en medewerkers van Veilig Thuis zoeken vaak uren naar een beschikbare plek. De doorstroom stokt ook doordat vervolgopvang veel langer duurt dan bedoeld: gemiddeld 259 dagen, mede door het gebrek aan betaalbare woningen.
De druk in de keten leidt tot opvang in alternatieven zoals hotels en vakantieparken; in 2023 werden daar tijdelijk 193 vrouwen en kinderen ondergebracht. Kennisinstituut Movisie waarschuwt dat dit geen volwaardig alternatief is, omdat in hotels de professionele begeleiding en veiligheid die herstel ondersteunen ontbreken.
Het tekort heeft directe, gevaarlijke gevolgen: het moment van vertrek uit een gewelddadige relatie is het meest risico‑rijk, en als vrouwen niet direct terechtkunnen in een veilige opvang lopen ze extra gevaar. Jaarlijks worden in Nederland tientallen vrouwen door (ex-)partners gedood (ongeveer één keer per acht dagen), wat de urgentie versterkt. Zelfs in opvanghuizen kan veiligheid niet altijd gegarandeerd; er zijn gevallen bekend van dodelijk geweld ondanks verblijf in een beschermd huis.
Het demissionaire kabinet kondigde op Prinsjesdag aan vanaf 2026 jaarlijks 12 miljoen euro beschikbaar te stellen, genoeg voor naar schatting zo’n 150 extra plekken. Deskundigen noemen dat een stap, maar benadrukken dat structureel veel meer capaciteit en betere doorstroming nodig zijn om directe opvang en begeleiding voor vrouwen in nood betrouwbaar en veilig te maken.