Slaap je slecht? Dan kan je brein sneller oud worden

In dit artikel:

Een grote studie van het Karolinska Institutet (begin oktober) vergelijkt slaapgewoonten met hersenscans van ruim 27.000 Britten van 40–70 jaar en vindt dat wie slecht slaapt, een gemiddeld bijna een jaar ouder ogend brein heeft dan zijn kalenderleeftijd. Onderzoeker Abigail Dove waarschuwt dat dit samenhangt met snellere cognitieve achteruitgang, een hoger dementierisico en een grotere kans op vroegtijdig overlijden.

De onderzoekers beoordeelden vijf slaapfactoren: ochtend- of avond-type, slaapduur, slapeloosheid, snurken en extreme slaperigheid overdag. Mensen die op vier of vijf items goed scoorden werden gezien als gezonde slapers; wie op nul of één goed scorede viel in de categorie slechte slapers en toonde de grootste discrepantie tussen hersen- en kalenderleeftijd. Vooral nachtbrakers en mensen met te weinig of juist te veel slaap liepen achter.

Als verklaring noemen de wetenschappers verhoogde ontsteking bij slecht slapen, een verminderde werking van het glymatisch reinigingssysteem van de hersenen tijdens de nacht en het feit dat chronisch slaaptekort het risico op obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten vergroot — aandoeningen die ook de hersengezondheid schaden. Kleine versnellingen in hersenveroudering kunnen op de lange termijn cumuleren en bijdragen aan geheugenproblemen.

De studie benadrukt dat slaapgedrag te beïnvloeden is: regelmatig slaapritme, minder cafeïne en schermtijd voor het slapengaan, en een donkere, stille slaapkamer helpen. Dove: „We kunnen hersenveroudering niet voorkomen, maar wél beïnvloeden hoe snel het gaat.”