Van WOZ tot hypotheekrente: het jargon van de woningmarkt dat je 'moet' weten

In dit artikel:

Het kopen of verkopen van een woning is vaak complex, vooral nu de woningmarkt krap is en veel vaktermen en regels de aandacht vragen. Belangrijke begrippen zijn onder andere de WOZ-waarde, die jaarlijks door de gemeente wordt vastgesteld en de geschatte waarde van een huis op 1 januari van het voorgaande jaar aangeeft. Deze waarde is bepalend voor belastingen zoals de onroerendezaakbelasting (OZB), maar komt niet overeen met de prijs die je bij verkoop ontvangt; daarvoor is een taxatie noodzakelijk.

Een ander cruciaal begrip is de hypotheekrente en de hypotheekrenteaftrek. Hierbij kun je de betaalde rente over je hypotheek aftrekken van je belastbaar inkomen, wat een belastingvoordeel oplevert voor huiseigenaren. Echter, zoals criticus Arjen Lubach benadrukt, profiteert vooral de hogere inkomensklasse hiervan, wat ongelijkheid in de woningmarkt kan vergroten. Daarom pleit hij voor het afschaffen van deze regeling, om starters en lagere inkomens meer kansen te bieden.

Daarnaast is er de overdrachtsbelasting, een eenmalige belasting bij aankoop van een woning, meestal 2 procent van de koopprijs, maar met hogere tarieven voor bijvoorbeeld bedrijfspanden. Starters kunnen onder bepaalde voorwaarden vrijstelling krijgen. Het eigenwoningforfait is een bedrag dat bij het inkomen wordt geteld omdat men een eigen huis bezit, gebaseerd op de WOZ-waarde, waardoor het bezit van een woning ook fiscaal wordt belast.

Bij de aankoop is de clausule ‘onder voorbehoud van financiering’ van belang. Dit betekent dat de koop alleen doorgaat als de koper de hypotheek daadwerkelijk krijgt goedgekeurd, wat een financiële bescherming biedt. Door de huidige marktspanning kiezen sommige kopers ervoor zonder dit voorbehoud te bieden, wat risico’s met zich meebrengt zoals hoge boetes bij afzien van de koop. Hiervoor bestaan biedverzekeringen die deze boetes kunnen dekken.

Als minister Mona Keijzer versneld wil gaan bouwen, is het van belang dat kopers en verkopers goed begrijpen wat deze termen en regels inhouden om verstandig en veilig te kunnen handelen op de woningmarkt.