'Wachttijden in asiel zetten levens stil en gezondheid vluchtelingen op het spel'

In dit artikel:

Vluchtelingen in Nederland blijven vaak jaren in onzekerheid, blijkt uit het rapport Het wachten maakt al mijn dromen kapot van Vluchtelingenwerk Nederland. Aan de hand van tientallen persoonlijke verhalen schetst het onderzoek een keten van vertraging: een eerste beslissing over een verblijfsvergunning duurt veelal anderhalf tot twee jaar, daarna kan gezinshereniging nog ruim twee jaar in beslag nemen en volgt extra wachtijd op een zelfstandige woning — oplopend tot bijna vier jaar in totaal.

Die langdurige wachttijd vindt plaats in overvolle opvanglocaties waar privacy, rust en mogelijkheden voor zinvolle dagbesteding ontbreken. Werken, studeren of de taal leren lukt daardoor nauwelijks. De mentale tol is hoog: mensen melden stress, depressie en gevoelens van uitzichtloosheid; sommigen spreken over het verlies van contact met hun kinderen of verdringende, donkere gedachten. Ook de lichamelijke gezondheid verslechtert door het permanente ongerief en de verplichte verhuizingen.

Als gevolg daarvan worden integratiekansen ondermijnd: het leren van Nederlands, het vinden van werk en het opbouwen van een sociaal netwerk raken geblokkeerd. Vluchtelingenwerk pleit voor ingrijpende veranderingen: scherpere en snellere procedures, het voorkomen van structurele overschrijdingen van termijnen, vereenvoudigde en versnelde gezinshereniging (bij voorkeur voorbereiden tijdens de asielprocedure) en betere opvang met behoud van de spreidingswet, stabiele COA-financiering en locaties die privacy en dagbesteding bieden.