Wat betekent de Miljoenennota voor jouw portemonnee?

In dit artikel:

Op Prinsjesdag presenteerde het demissionaire kabinet-Schoof de Miljoenennota met maatregelen die volgend jaar en vanaf 2027 invloed hebben op huishoudboekjes en prijzen. De Tweede Kamer debatteert de komende dagen tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen over de voorgestelde begroting.

Belangrijkste maatregelen en directe gevolgen
- Eigen risico zorg: het kabinet wil het verplichte eigen risico vanaf januari 2027 halveren naar 165 euro per jaar (tegenover een minimaal bedrag van 385 euro in 2025). Doel is de directe lasten bij zorggebruik te verlagen, maar de Raad van State rekent erop dat dit gepaard gaat met hogere zorgpremies — mogelijk tot circa 200 euro per jaar — en tegenstanders vrezen meer zorgvraag, hogere kosten en langere wachttijden. Twee derde van de Nederlanders staat sceptisch tegenover het plan.
- Zorgpremie: het kabinet rekent voor 2025 op een gemiddelde maandpremie van ongeveer 159 euro (nu ~156 euro); verzekeraars bepalen uiteindelijk zelf de premiehoogte. De geregistreerde stijging is dus relatief klein (+ruim 3 euro p/m).
- Tankkorting: de tijdelijke korting op brandstofaccijnzen wordt met één jaar verlengd. Dat kost de staat ongeveer 1,6 miljard euro en houdt de pompprijzen tijdelijk lager (kortingen sinds 2022: benzine ~17,3 cent/l, diesel ~11,1 cent/l). Zonder verlenging zou tanken mogelijk zo’n 25 cent per liter duurder zijn geworden.
- Belastingen en koopkracht: de arbeidskorting gaat licht omhoog; de eerste schijf van de inkomstenbelasting wordt iets verhoogd. Het Centraal Planbureau rekent gemiddeld op een koopkrachtstijging van ongeveer 1,3% voor huishoudens (gepensioneerden +1,5%; laagste inkomens +1,2%; uitkeringsgerechtigden +1,3%).
- Vliegtaks: vanaf 2027 wordt de belasting op langeafstandsvluchten (langer dan 5.500 km) fors verhoogd naar ruim 70 euro; vluchten tot 2.000 km blijven belast met ~29,40 euro. Uitzonderingen gelden voor voormalige koloniën zoals Aruba, Bonaire en Curaçao.
- Regionaal OV en onderwijs: een voorgenomen bezuiniging van 110 miljoen op het openbaar vervoer in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag wordt uitgesteld, wat prijsstijgingen op de korte termijn helpt voorkomen. Ook wordt een voorgenomen besparing in het onderwijs voor kwetsbare leerlingen teruggedraaid.

Politieke reacties in de Kamer
De begroting ontmoet veel kritiek en weinig enthousiasme. Oppositie- en middenpartijen noemen de nota beperkt en afwachtend. CDA’er Henri Bontenbal en D66-leider Rob Jetten vinden dat grote dossiers (stikstof, woningbouw, migratie, defensie) niet worden aangepakt; Jetten spreekt van het doorschuiven van problemen. GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans noemt de nota stagnerend. SP en Partij voor de Dieren wijzen op bezuinigingen in zorg en onderwijs en kritiek op klimaatinzet; Volt noemt het een “nulnota” met te weinig klimaatambitie. JA21 prijst enkele keuzes (koopkracht, gevangenissen) maar mist asielmaatregelen; FVD klaagt over roekeloze uitgaven en “linkse hobby’s”. De SGP uit zorgen over de koers en de gevolgen voor gezinnen.

Kader en betekenis
Veel voorstellen hebben een toekomstdatum (vooral 2027) of zijn politiek gekleurd door het demissionaire karakter van het kabinet: concrete, ingrijpende keuzes blijven beperkt en sommige bezuinigingen worden teruggedraaid of uitgesteld. Voor huishoudens betekenen de maatregelen vooral kleine koopkrachtverbeteringen, een lagere directe drempel bij zorggebruik (met mogelijke hogere premies later) en behoud van lagere brandstofkosten voor nog minstens één jaar.